بازگشت

گروه: حديث
 
 
مرکز پاسخگو:تبيان
موضوع اصلي:حديث
موضوع فرعي:حديث ثقلين
سؤال:آيـا از نـظـر علماي رجال و درايه , حديث ثقلين كه شيعه در اثبات امامت به آن تمسك مي جويد , صحيح است ؟
جواب:

امامت و وصايت انبيا, يكي از سنتهاي الهي است كه همه انبيا براساس اين سنت جاري عمل كرده و جـانـشـيـن خويش را به مردم معرفي نموده اند. قرآن كريم در مواردمختلف و گوناگون به اين مسئله اشاره كرده است . پيامبر گرامي اسلام (ص ) نيز كه مبلغ جامع ترين و كامل ترين دين الهي , يعني دين اسلام مي باشد, به اين اصل قرآني عمل نموده و در موارد گوناگون اوصيا و جانشينان خـود را بـه مـردم مـعرفي كرده است .وصايت پيامبر و رهبري امت اسلامي از ديدگاه نبي مكرم اسلام داراي چنان اهميتي بود كه از آغاز دعوت آشكار و علني خود به آن مي پردازد و در جلسه يوم الانـذارفـرمود: هر كس كه در اين مجلس مرا تصديق كند و به گفته هاي من ايمان آورد, وصي و جانشين من خواهد بود. به شهادت تاريخ غير از علي بن ابيطالب كسي ديگري به نداي پيامبر(ص ) لبيك نگفت و پس از سه بار تكرار, رسول اكرم (ص ) فرمود: ((ان هذا اخي و وصيي و خليفتي فيكم فـاسمعوا له و اطيعوا)).(1)حادثه غدير خم مهم ترين رخداد در راستاي اعلان وصايت و جانشيني پـيـامـبـر اسـت كـه آن را يكصد و ده تن از بزرگان صحابه نقل نموده اند.(2)راويان حديث غدير بزرگاني از صحابه , مانند زيد بن ارقم , سلمان فارسي , ابوذر,علي بن ابيطالب و حتي خلفاي ثلاثه مي باشند.(3)اين روايت به طور قطع و يقين از احاديث متواتر و قطعي الصدور است , زيرا افزون بر راويـان بـزرگ آن , مـانـنـد سلمان فارسي ابوذر و ..., فقط يكصد و ده نفر ازاصحاب بزرگ رسول خدا(ص ) آن را نقل كرده اند.از سوي ديگر, تقسيم بندي علماي درايه براساس سند روايات صورت مـي گـيـرد و روايـتـي را صحيح مي دانند كه تمام سلسله سند آن صحيح باشد و اگر سند دچار ضـعـف بـاشد متن روايت را رد مي نمايند, بنابر اين با توجه به كثرت راويان حديث غدير , علاوه بر صـحـت سـنـد آن نـزد علماي درايه , متني مسجل است و بزرگاني , مانند شيخ مفيد, ابن حجر, قـنـدوزي , گـنـجي شافعي و نوراللّه تستري آن را نقل كرده اند.همچنين توجه به شرايط زمان و مكان صدور حديث غدير, باعث زدودن بسياري از شبهات خواهد گرديد, از جمله مكان چهار راه جدا شدن حاجيان از يكديگر, گرماي طاقت فرساي حجاز, دستور پيامبر(ص ) به توقف تا رسيدن بازماندگان , دعوت و خطابه طولاني پيامبر گرامي اسلام (ص ), اقرار گرفتن رسول خدا(ص ) از مردم به اولويت خويش : ((الست اولي بالمومنين من انفسكم )),(4) اعلان نزديكي رحلت خويش و پـيوستن به رفيق اعلي و سپس ابلاغ ولايت علي بن ابيطالب : ((من كنت مولاه فهذا علي مولاه )) (5)همه بيانگر هدف و غرض رسول خدا(ص ) مي باشد كه چه امر مهمي را به مردم ابلاغ كرده است و به يقين مي توان گفت كه مسئله ابلاغ شده غير از وصايت و رهبري چيز ديگري نبوده است , زيرا در ابتدا پيامبر اسلام (ص ) از رحلت خود سخن مي گويد, آنگاه ولايت خود را بيان مي كند و در آخر به حاضران در جلسه , ماموريت وصايت و رهبري علي (ع ) را ابلاغ مي كند و مي فرمايد: ((الا فليبلغ الشاهد الغايب (6).بنابر اين , با توجه اهميت ضبط و اهتمام بيش از حد علما, نسبت به نقل احاديث ونـپـذيـرفتن هرگونه حديث و مناقشه در سند و رد راويان مجهول و ضعيف علماي شيعه واهل سنت , حديث غدير را به عنوان حديثي متواتر و قطعي الصدور و غير قابل خدشه دانسته اند, از سوي ديگر, با عنايت به شرايط زمان و مكان صدور اين حديث شريف و قراين موجود در متن روايت مسلم است كه غرض پيامبر غير از ابلاغ خلافت علي بن ابيطالب چيز ديگري نبوده است .