بازگشت

گروه: حديث
 
 
مرکز پاسخگو:تبيان
موضوع اصلي:حديث
موضوع فرعي:اثبات امامت امام علي (ع) به وسيله حديث غ
سؤال:آيا حضرت علي (ع ) در اثبات امامت خويش به حديث غدير تمسك نموده است ؟ ائمه ديگرچطور ؟
جواب:

مقام و منزلت علي بن ابيطالب در ميان اصحاب پيامبر اسلام (ص ) از جهت سبقت درايمان , ايثار و فداكاري در ليله المبيت , جهاد و دفاع از پيامبر گرامي اسلام (ص )مقام و منزلتي استثنايي است و هيچ يك از صحابه به پاي علي بن ابيطالب نمي رسند وپيامبر(ص ) به جهت همين شايستگي ها, بـه دسـتور خداوند علي بن ابيطالب را به عنوان وصي و جانشين خويش در موارد مختلف معرفي كرده است كه يكي از مهم ترين مواردفوق , حادثه عظيم و رخداد بي نظير غدير خم است كه علاوه بـر شـيـعـه بـسـياري از بزرگان اهل سنت نيز تصريح نموده اند كه در غدير خم رسول خدا(ص ) حضرت علي (ع ) را به عنوان امام و پيشوا و رهبري پس از خويش به مردم معرفي نمود.(1)از سوي ديـگـر, نه تنها كتب شيعه بلكه كتب اهل سنت موارد گوناگون و مختلفي ازاحتجاجات علي بي ابيطالب و ديگر ائمه را در اثبات امامت و وصايت نقل نموده اندكه به صورت گذرا به چند نمونه از آن اشاره مي شود:1ـ در شوراي منتخب خليفه دوم براي تعيين خليفه سوم , امام علي (ع ) در يكي ازاسـتدلالهاي خود به حديث غدير خم تمسك نمود و به آن شورا و جمع فرمود: فانشدكم باللّه هل فـيـكم احد قال له رسول اللّه (ص ) من كنت مولاه فعلي مولاه اللهم و ال من والاه و عاد من عاداه : لـيبلغ الشاهد منكم الغائب ؟ قالوا اللهم لا ,شما را به خدا سوگند مي دهم كه آيا در جمع شما غير از من كسي هست كه پيامبر (ص )درباره او فرموده باشد هر كس من مولاي او هستم علي مولاي او اسـت , خـدايا دوست داراو را دوست بدار ودشمنش را دشمن بدار. بعد حضرت فرمود: حاضران ايـن مـجـلس اين مطلب را به غائبان برسانند ؟ اعضاي شورا گفتند: به خدا سوگند خير . (2)در واقـع عـلـي بـن ابيطالب اولي و سزاوار بودن خويش را به ديگران گوشزد نمود كه من نسبت به ولايت احق از ديگران هستم .2ـ در ايام خلافت خليفه سوم , بسياري از مهاجران و انصار در مسجد الـنبي گردمي آمدند و درباره فضايل و مناقب خويش سخن مي گفتند . حضرت علي (ع ) در آن مـجـلـس حـضـور داشت و به سخنان آنان گوش مي داد, گروهي از حضرت تقاضا نمودند كه او نـيـزسـخـن بـگـويـد, آن حـضرت ابتدا به پاره اي از فضائل و سوابق درخشان خويش اشاره نمود وحـاضـران بـر درسـتي آن گواهي دادند , آنگاه به حديث غدير اشاره كرد و فرمود :( افتقرون ان رسول اللّه (ص ) دعايي يوم غدير خم , فنادي لي بولايه ثم قال ليبلغ الشاهد منكم الغائب قالوا اللهم نـعـم , آيـا قبول داريد كه در روز غدير خم پيامبر (ص ) مرا خواست و آنگاه ولايتم را به مردم ابلاغ نـمـود و فـرمود حاضران اين مطلب را به اطلاع غائبان برسانند, همه گفتند: آري . (3)3ـ قبل از شـروع جنگ جمل امام براي اتمام حجت به طلحه پيام داد تا با وي ديداركند, طلحه پذيرفت . در آن ملاقات حضرت علي (ع ) به طلحه چنين گفت : نشدتك اللّه هل سمعت رسول اللّه (ص ) يقول : من كنت مولاه فعلي مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه , قال نعم قال (ع ) فلم تقاتلني ؟ قال : لـم اذكـر, بـه خدا تو را قسم مي دهم , آيانشنيدي كه پيامبر(ص ) مي فرمود: هركس من مولاي او هستم علي بن ابيطالب مولاي اواست , خدايا هركس او را دوست دارد دوست داشته باش و هركس بـا حـضـرت علي (ع ) دشمني كند, تو نيز با او دشمن باش , طلحه پاسخ گفت : آري شنيده بودم حـضرت فرمودند :پس چرا با من به جنگ و ستيز برخاسته اي , طلحه پاسخ داد: فراموش كرده ام . (4)4ـ يـكـي ديـگـر از مـواردي كه علي بن ابيطالب (ع ) به جريان غدير خم اشاره كرده وسخنان تاريخي رسول اكرم (ص ) را درباره خويش به مسلمانان يادآوري شده است , اين بود كه در مسجد كـوفه حضرت مشغول ايراد خطبه بودند و به جريان تاريخي غدير اشاره نمود و از حاضراني كه در غدير خم حضور داشته بودند, گواهي خواست , بسياري گواهي دادند . ابن مالك نيز در آن محفل بـود , امـا از گـواهي دادن خودداري نمود علي بن ابيطالب رو به او كرد و فرمود: مگر تو در غدير خـم نـبودي , پس چرا گواهي نمي دهي ؟انس بن مالك پيري و ضعف حافظه و فراموشي را عذر آورد , حضرت فرمودند اگر چنانچه دروغ مي گويي خدا تو را به بلايي مبتلا سازد كه عمامه آن را نـپـوشاند. و به نقل ازتاريخ , نفرين آن حضرت مستجاب شد و انس بن مالك گرفتار مرض پيسي گـشت . (5)5ـ استناد و احتجاج به حادثه غدير خاص علي بن ابيطالب نبوده , بلكه امامان ديگرو حـتـي حضرت زهرا(س ) نيز به آن تمسك جسته اند و به پيروي از آنان صحابه پيامبر(ص )همانند عـمار و قيس بن سعد و بزرگاني , مانند عبداللّه بن جعفر, عمربن عبدالعزيز وحتي مامون خليفه عباسي به حديث غدير براي اثبات امامت و وصايت علي بن ابيطالب استناد كرده اند . (6)بنابر اين , شيعه همواره به پيروي از ائمه , بزرگان صحابه , تابعين و علما براي اثبات امامت علي بن ابيطالب (ع ) به حديث غدير استناد جسته و از آن پيروي كرده است .