حلال و حرام، واجبات و محرّمات
اي مردم، به حجّ خانه خدا برويد. هيچ خانداني به خانه خدا وارد نمي شوند مگر آنکه مستغني مـي گـردنـد و شـاد مي شوند، و هيچ خانداني آن را ترک نمي کنند مگر آنکه منقطع مي شوند و فقير مي گردند. اي مـردم، هـيـچ مـؤ مني در موقف (عرفات، مشعر، مِني) وقوف نمي کند مگر آنکه خداوند گناهان گذشته او را تا آن وقت مي آمرزد، و هرگاه که حجّش پايان يافت اعمالش را از سر مي گيرد. اي مـردم، حـاجـيـان کـمـک مـي شـوند و آنچه خرج مي کنند به آنان برمي گردد، و خداوند جزاي محسنين را ضايع نمي نمايد. اي مـردم، بـا دين کامل و با تَفَقُّه و فهم به حجّ خانه خدا برويد و از آن مشاهد مشرّفه جز با توبه و دست کشيدن از گناه برمگرديد. اي مـردم، نـمـاز را بـه پـا داريـد و زکـات را بـپـردازيـد هـمـانـطـور کـه خـداونـد عـزوجـل بـه شـمـا فـرمـان داده اسـت، و اگر زمان طويلي بر شما گذشت و کوتاهي نموديد يا فـرامـوش کـرديـد، عـلي صـاحـب اخـتـيـار شـمـا اسـت و بـراي شـمـا بـيـان مي کند؛ او که خداوند عزوجل بعد از من او را امين بر خلقش منصوب نموده است. او از من است و من از اويم. او و آنان که از نسل من اند، از آنچه سؤ ال کنيد به شما خبر مي دهند و آنچه را نمي دانيد براي شما بيان مي کنند. بـدانـيد که حلال و حرام بيش از آن است که من همه آنها را بشمارم و معرفي کنم و بتوانم در يک مجلس به همه حلال ها دستور دهم و از همه حرام ها نهي کنم. پس ماءمورم که از شما بيعت بگيرم و با شما دست بدهم بر اينکه قبول کنيد آنچه از طرف خداوند عزوجلّ درباره اميرالمؤ منين علي و جـانشينان بعد از او آورده ام که آنان از نسل من و اويند، (و آن موضوع) امامتي است که فقط در آن ها به پا خواهد بود، و آخر ايشان مهدي است تا روزي که خداي مدبِّرِ قضا و قدر را ملاقات کند. اي مـردم، هـر حـلالي کـه شما را بدان راهنمايي کردم و هر حرامي که شما را از آن نهي نمودم، هرگز از آنها برنگشته ام و تغيير نداده ام. اين مطلب را به ياد داشته باشيد و آن را حفظ کنيد و به يکديگر سفارش کنيد، و آن را تبديل نکنيد و تغيير ندهيد. من سخن خود را تکرار مي کنم: نماز را به پا داريد و زکات را بپردازيد و به کار نيک امر کنيد و از منکرات نهي نماييد. بـدانـيد که بالاترين امر به معروف آن است که سخن مرا بفهميد و آن را به کساني که حاضر نـيستند برسانيد و او را از طرف من به قبولش امر کنيد و از مخالفتش نهي نماييد؛ چرا که اين دستوري از جانب خداوند عزوجل و از نزد من است، و هيچ امر به معروف و نهي از منکري نمي شود مگر با امام معصوم. اي مـردم، قـرآن بـه شـما مي شناساند که امامان بعد از علي فرزندان او هستند و من هم به شما شـنـاسـانـدم کـه آنان از نسل من و از نسل اويند. آنجا که خداوند در کتابش مي فرمايد: (وَ جَعَلَها کـَلِمـَةً بـاقـِيـَةً فـي عـَقـِبـِهِ)، (آن (امـامـت) را کـلمـه بـاقـي در نـسـل او قـرار داد)، و مـن نـيـز بـه شـمـا گـفـتـم: «اگـر بـه آن دو (قـرآن و اهل بيت) تمسّک کنيد هرگز گمراه نمي شويد». اي مـردم، تـقـوا را، تـقـوا را! از قـيـامـت بـرحـذر بـاشـيـد هـمـان گـونـه کـه خـداي عزوجل فرموده: (إِنَّ زَلْزَلَةَ السّاعَةِ شَيْيء ٌ عَظيمٌ). مـرگ و مـعـاد و حساب و ترازوهاي الهي و حسابرسي در پيشگاه رب العالمين و ثواب و عقاب را بـه ياد آوريد. هر کس حسنه با خود بياورد طبق آن ثواب داده مي شود، و هر کس گناه بياورد در بهشت او را نصيبي نخواهد بود.
اي مـردم، حـج و عـمـره از شـعائر الهي هستند، (خداوند مي فرمايد:) (فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ اَوِ اعْتَمَرَ فـَلا جُناحَ عَلَيْهِ اَنْ يَطَّوَّفَ بِهِما)[تا آخر آيه،] (پس هر کس به خانه خدا به عنوان حجّ يا عمره بيايد براي او اشکالي نيست که بر صفا و مروه بسيار طواف کند).