تاريخچه و ابتداي اين جشن
اين عيد و جشن جديد نيست و منحصر به تشيع هم نبوده چه اينکه فِرَق ديگر مسلمين هم اين روز را جشن مي گرفته اند، ولي در قرون اخير از شعائر شيعه محسوب مي شود. در مصر و کشورهاي اسلامي در طول سالها روز غدير را به عنوان عيد جشن مي گرفته اند.[2] اين مراسم از زمان رسول خدا صلي الله عليه و آله با کلام حضرت که فرمودند: «هَنِّئوني، هَنِّئوني» شروع شد، آنچنانکه خود آنحضرت مردم را امر مي کند به ايشان تبريک بگويند. همچنين عمامه سحاب را به سر مبارک اميرالمؤمنين عليه السلام در آن روز قرار دادند. [صفحه 30] در چنين روزي در آسمانها هم جشن برقرار است. امام صادق عليه السلام فرمود: روز غدير نزد اهل آسمان مشهورتر از اهل زمين است. خداوند تعالي در بهشت قصري خلق فرموده که بناي آن خشتي از نقره و خشتي از طلا است. در آن قصر صد هزار اتاق سرخ رنگ و صد هزار خيمه ي سبز رنگ وجود دارد و خاک آن از مشک و عنبر است. در آن قصر چهار نهر جاري است: نهري از شراب و نهري از آب و نهري از شير و نهري از عسل. در کناره هاي اين نهرها درختاني از انواع ميوه ها قرار دارد، و بر آن درختان طيوري هستند که بدنهاي آنها از لؤلؤ و بالهايشان از ياقوت است و به انواع صداها مي خوانند. روز غدير که فرا مي رسد اهل آسمانها وارد اين قصر مي شوند و تسبيح و تقديس و تهليل مي گويند. آن پرندگان هم به پرواز در مي آيند و خود را به آب مي زنند، و سپس در آن مشک و عنبر مي غلطند. آنگاه که ملائکه جمع شدند بار ديگر به پرواز در مي آيند و آن عطرها را بر آنان مي پاشند. ملائکه در روز غدير «نثار فاطمه عليهاالسلام»[3] را به يکديگر هديه مي دهند. وقتي آخرين ساعات روز غدير فرا مي رسد ندا مي آيد: «به مراتب و درجات خود بازگرديد که به احترام محمد و علي تا سال آينده در چنين روزي، از لغزش و خطر در امان خواهيد بود».[4] در زمان اميرالمؤمنين عليه السلام روز جمعه اي مصادف با عيد غدير شده بود. حضرت در ميدان شهر کوفه در خطبه ي نماز درباره ي غدير و اهميت و افضليت آن سخناني ايراد فرمودند، و بعد از نماز در مجلسي که به همين مناسبت در منزل حضرت مجتبي عليه السلام ترتيب داده شده بود با جمعي شرکت نمودند. ائمه ي معصومين عليهم السلام نيز در سالهاي مختلف در مکانهاي مختلف مراسم جشن و اطعام و افطار بر پا مي نمودند و در اهميت و عظمت اين روز کلمات بسيار حساس و شايان توجهي بيان مي فرمودند که در کتب مختلف ذکر شده و به مناسبتهايي خواهد آمد. عظمت اين روز به حدي بوده که طارق بن شهاب يهودي در مجلس عمر گفت: «لو نزلت فينا هذه الاية (اليوم اکلمت لکم دينکم و اتممت عليکم نعمتي و رضيت لکم الاسلام ديناً) لاتخذنا يوم نزولها عيداً». اگر اين آيه درباره ي ما نازل مي شد روز نزولش را عيد قرار مي داديم. کسي از حاضرين در آن مجلس اين مطلب را انکار ننمود، بلکه عمر کلامي گفت که دلالت بر تقرير کلام يهودي مي کرد.[5] . [صفحه 31]
قال رسول اللَّه صلي الله عليه و آله: هنئوني، هنئوني:[1] به من تهنيت بگوييد، به من تهنيت بگوييد.
صفحه 30، 31.