آثار اخوت اسلامي
احـاديـث زيـادي از ائمـه مـعصومين (ع) به دست ما رسيده که وظايف و حقوق برادران ايماني را تـعيين مي کند جامعترين دستور العمل در اين زمينه حديثي است که از رسول مکرم اسلام رسيده است، و ما آن را از کتاب مکاسب محرمه شيخ انصاري نقل مي کنيم. شـيـخ انصاري از کتاب وسائل الشيعه از کنزالفوائد شيخ کراجکي از اميرالمؤمنين علي (ع) روايت کـرده اسـت که رسول مکرم اسلام (ص) فرمود: هر مسلماني بر برادر خود سي حق دارد که ذمه او بري نمي شود مگر اينکه آن را ادا کند يا صاحب حق بر او ببخشد: 1ـ يغفر زلته. لغزش او را ببخشد. 2ـ و يرحم عبرته. بر اشکش رحمت آورد. 3ـ و يستر عورته. عيبهايش را بپوشد. 4ـ و يقيل عثرته. چون درافتد، دست او گيرد. 5ـ و يقبل معذرته. پوزش او را بپذيرد. 6ـ و يرد غيبته. چون او را غيبت کنند، از او دفاع کند. 7ـ و يديم نصيحته. هميشه خيرخواه او باشد. 8ـ و يحفظ خلته. برادري و مودتش را حفظ کند. 9ـ و يرعي ذمته. امان او را مراعات کند[1] . 10ـ و يعود مرضه. در بيماري عيادتش کند. 11ـ و يشهد ميته. چون درگذشت جنازه اش را تشييع کند. 12ـ و يجيب دعوته. دعوت او را بپذيرد. 13ـ و يقبل هديته. هديه او را قبول کند. 14ـ و يکافي صلته. نيکي ها و هداياي او را جبران نمايد. 15ـ و يشکر نعمته. نعمت هاي او را شکر گزارد. 16ـ و يحسن نصرته. به نيکي ياريش کند. 17ـ و يحفظ حليلته. در حفظ ناموسش بکوشد. 18ـ و يقضي حاجته. حاجت او را برآورد. 19ـ و يستنجح مسئلته. حاجت خود را از او بخواهد. 20ـ و يسمت عطسته. و چون عطسه کند، به او بگويد «يرحمک اللّه». 21ـ و يرشد ضالته. گمشده او را راهنمايي کند. 22ـ و يرد سلامه. سلام او را پاسخ دهد. 23ـ و يطيب کلامه. با او به نيکي مکالمه کند. 24ـ و يبر انعامه. عطاي او را بپذيرد. 25ـ و يصدق اقسامه. قسم هاي او را باور کند. 26ـ و يوالي وليه. دوستانش را دوست بدارد. 27ـ و لا يعاديه. و با آنها دشمني نکند. 28ـ و ينصره ظالما و مظلوما اما نصرته ظالما فيرده عن ظلمه و اما نصرته مظلوما فيعينه علي اخذ حقه. او را ياري کند، چه ظالم باشد چه مظلوم، يعني اگر ظالم است، او را از ظلم باز دارد و اگر مظلوم است او را در گرفتن حقش ياري کند. 29ـ و لا يسلمه و لا يخذله. او را بي ياور و تنها رها نکند. 30ـ و يحب له من الخير ما يحب لنفسه و يکره له من الشر ما يکره لنفسه. خوبيهايي را که براي خود مي پسندد، براي او هم بپسندد و بديهايي را که براي خود نمي پسندد، بر اوهم نپسندد. آنـگـاه حـضـرت عـلـي (ع) فـرمود: شنيدم رسول خدا (ص) مي فرمود: ان احدکم ليدع من حقوق اخيه شيئا فيطالبه به يوم القيامة فيقضي له عليه. يـعـنـي: گـاهي يکي از شما بعضي از حقوق برادر خويش را ادا نمي کند و او در روز قيامت حقوق ضـايـع شـده خود را مطالبه مي کند و او [ضايع کننده حق برادرش] در محضر عدل الهي محکوم مي شود[2] .
اصـلـي کـه در اسـلام بـا عنوان اخوت و برادري تاسيس شده است، تنها يک امر اعتباري محض و بـراسـاس بـرنـامـه ظـاهري نيست، بلکه حقيقتي است که آثاري واقعي و حقيقي در پي دارد امت واحده محمدي (ص) و خانواده بزرگ اهل ايمان تابع نظم خاصي است هر عضو اين خانواده در قبال اعضاي ديگر وظايفي دارد و متقابلا از حقوقي برخوردار است.