عقد اخوت
در ايـن عـرف، بـرادر ذي حـق اسـت و بـايـد تـايـيد شود و بايد به ياري اش برخاست، اگرچه در حـقيقت ظالم و متجاوز باشد و کسي که در مقابل اوست بايد مغلوب گردد، اگر چه بر حق باشد در چـنـيـن مـحـيطي، اسلام با تعريفي جديد از مفهوم اخوت و برادري اين باور نادرستي را هدف گرفته چنين تعريفي از برادري و اخوت، ارائه مي دهد: انما المؤمنون اخوة[1] . يعني: فقط مؤمنان با هم برادرند. پس غير مؤمن در اين خانواده بيگانه است، اگرچه در همين خانواده زاده و بالنده شده باشد. اين اصلي است که قرآن شريف بنا نهاده است بر اساس اين اصل همه مؤمنان در اين خانواده بزرگ با هم برادرند. پـيـامـبـر گـرامـي اسلام (ص) در دو مقطع خاص زماني ـ قبل و بعد از هجرت ـ به منظور حفظ انسجام مسلمانان و مقابله با مشکلات خاصي که حکومت نوپا و جامعه اسلامي را تهديد مي کرد، اين اصل عمومي ديني را عينيت بخشيده به ايجاد علقه خاص برادري بين مسلمانان اقدام نمود و همه مسلمانان را دو به دو با هم برادر کرد. گروه بسياري از علماي بزرگ تاريخ و حديث نوشته اند:[2] . مـلاک پيامبر اکرم در تعيين برادر براي هر يک از مسلمانان، تناسب خصلت ها، و قرب مراتب ايماني ايشان بودم». آن حـضـرت کساني را که مشابه و مماثل يکديگر تشخيص مي داد با هم برادر مي کرد، مثلا عمر را باابوبکر، طلحه را با زبير، عثمان را با عبد الرحمن بن عوف، ابوذر را با مقداد، و دخترش فاطمه زهرا (س) را با همسرش ام سلمه پيوند داد. بـه هـمـيـن دلـيـل، اميرالمؤمنين علي (ع) را با هيچ يک از مسلمانان برادر نکرده او را براي خود ذخـيـره نمود[3] براي خود نيز برادري انتخاب نکرد، تا اينکه اميرالمؤمنين آمده عرض کرد: «مـي بـينم اصحابت را با هم برادر مي کني، ولي براي من برادري انتخاب نکرده اي روحم از کالبد خـارج شـده و کـمـرم شکسته است اگر بر من خشمگيني حق سرزنش داري» حضرت در جواب فرمود: «قسم به خدايي که مرا به حق برانگيخت، من اين کار را به تاخير انداختم، تا تو را براي خود انتخاب کنم»[4] .
يـکـي از ابـتـکـارات اسـلام، ايـجـاد اسـتـوارترين ارتباطات، بين کساني است که بر حسب ظاهر هـيچ گونه ارتباطي با هم ندارند برادري نزديکترين ارتباطي است که بين دو نفر وجود دارد علقه بـرادري در بـيـن تـمـام مـلـل علاقه اي مطمئن و محکم است، ولي در ميان اعراب ـ خصوصا در دورانـهاي گذشته ـ از اعتباربيشتري برخوردار است، به طوري که ملاک حق و باطل، و راست و خطا قرار مي گرفت.