روايت
[صفحه 141] بيش ازصد و بيست نفر از صحابه و عده ي بسياري از تابعين، واقعه ي غدير را در محافل بيان مي کردند و آن را به نسلهاي بعد از خود انتقال مي دادند. به طوري که زيد بن ارقم و حذيفة بن يمان متن کامل خطبه ي غدير را که بيش از يک ساعت به طول انجاميده، حفظ کرده و براي مردم بازگو کرده اند. از سوي ديگر صاحب غدير اميرالمؤمنين عليه السلام براي اتمام حجت و براي آنکه نسلهاي آينده راه خود را بيابند، در اجتماعات مختلف مردم و در مناسبتها و فرصتهاي گوناگون حتي در بحبوحه ي جنگ صفين مسئله ي غدير را مطرح مي ساخت و درباره ي آن از شاهدان عيني اقرار مي گرفت. فاطمه ي زهرا عليهاالسلام در عمر کمتر از سه ماهه ي خود پس از رحلت پيامبر صلي اللَّه عليه و آله بارها جريان غدير را براي مردم متذکر شد و تعجب خود را از چنين جوّ ظلماني فرهنگي اعلام فرمود. ائمه عليهم السلام نيز از هر فرصت مناسبي براي تبليغ پيام غدير استفاده کرده و آن را براي مردم بيان مي کردند، تا آنجا که امام باقر عليه السلام متن کامل خطبه ي غدير را براي مردم بازگو فرمود و امام رضا عليه السلام مناظراتي در اين باره برقرار نمود. از سوي ديگر اصحاب ائمه عليهم السلام حاملان پيام غدير بودند، و در حضور امامان عليهم السلام اقدام به حفظ و نشر غديرنمودند. شعر شاعران نيز نقش مهمي در حفظ غدير در طول زمانهاي ظلماني داشته چه آنکه قالب شعر محفوظتر است و مردم علاقه ي خاصي به آن دارند. از ساعتي که خطبه ي پيامبر صلي اللَّه عليه و آله پايان يافت حسان بن ثابت اولين شعر را در حضور آنحضرت سرود و دليل روشني شد تا شاعران در طول چهارده قرن با هنر خود غدير را حفظ کنند و براحتي به نسلهاي بعد برسانند. [صفحه 142] اينها شکلهاي مختلف فرهنگي بود که غدير را در قرن اول حفظ کرد و البته اين طرق در قرنهاي بعد نيز ادامه يافت. تنها اثر مکتوبي که در قرن اول درباره ي غدير شناخته شده همان «کتاب سليم» است که ذکر شد.
در طول قرن اول هجري که تدوين معارف اسلام ممنوعيت رسمي داشت و اگر هم کتابي نوشته مي شد مخفيانه بود و يا اگر نوشته اي مجوز پيدا مي کرد فقط اراجيف غاصبين خلافت بود که انتشار مي يافت، در چنان جوّي بهترين کتاب براي غدير سينه هاي امين و حافظه هاي قوي افراد بود که به خوبي توانست اين راه صد ساله را بپيمايد و اين وديعه ي آل محمد عليهم السلام را در خود حفظ کند.
صفحه 141، 142.