نقد در الغدير
[صفحه 197] و چون، به تأليفات ساير محققان معاصر رجوع مي کنيم و تحقيقات آنان را مي خوانيم، مي نگريم که هرجا آنان نيز با آراء کساني که مورد انتقاد «الغدير» قرار گرفته اند، برخورد کرده اند و درباره ي آن آراء نظر داده اند، نظرهايي اظهار داشته اند از قبيل نظر صاحب «الغدير». و اين ما را از صحت نظر علامه ي اميني و صلاحيت او در قضاوت و عدالت او در نقد و اعتلاي سطح نقدهاي وي بيشتر آگاه مي سازد. براي نمونه مقايسه شود: نقد الغدير (ج 1) بر ابن حزم اندلسي، با نقد عباس محمود العقاد بر وي- (فاطمة الزهراء و الفاطميون 81) نقد الغدير (ج 1) بر ابن حزم اندلسي، با نقد دکتر طه حسين بر وي- (الکاتب المصري، ج 2، شماره ي 5، سال 1946). نقد الغدير (ج 1 و 8) بر کار تاريخ نويسان اهل سنت، با نقد دکتر عمر فاروق بر همين مورخان- (العباسيون الاوائل- ج 219:1). نقد الغدير (ج 2) بر دکتر محمد حسين هيکل، با نقد شيخ محمد رضا المظفر بر وي- (السقيفة 47). نقدالغدير (ج 2) بر احمد زکي صفوت، با نقد شيخ هادي کاشف الغطا بر وي- (مدارک نهج البلاغه و دفع الشبهات عنه 48 به بعد). نقدالغدير (ج 2 و 8) بر طبري، با نقد سيد عبدالرزاق موسوي مقرم بر وي- (الشهيد مسلم بن عقيل 97 تا 98). [صفحه 198] نقدالغدير (ج 3) بر مؤلفان ملل و نحل، با نقد شيخ محمود شلتوت بر همين مؤلفان- (الامام الصادق و المذاهب الاربعة، جزء 391:6 تا 392) نقدالغدير (ج 3) بر ابوالفتح شهرستاني، مؤلف «ملل و نحل»، با نقد سيد عبدالحسين شرف الدين بر وي- (المراجعات 336). نقدالغدير (ج 3) بر شهرستاني، نامبرده با نقد شرف الدين بر وي (مؤلفواالشيعة في صدر الاسلام 66 تا 68 و 82 تا 84). نقدالغدير (ج 3) بر شهرستاني، با نقد دکتر علي سامي انشار بر وي- (نشاةالفکر الفسلفي في الاسلام، ج 61:1 تا 62، چاپ دوم). نقدالغدير (ج 3) بر شهرستاني، با نقد دکتر ابراهيم مدکور بر وي- (في الفلسفة الاسلامية، منهج و تطبيقه 204، چاپ دوم). نقدالغدير (ج 3) بر شهرستاني، با نقد حناالفاخوري و خليل الجر بر وي- (تاريخ الفلسفة العربية، ج 23:2). نقدالغدير (ج 3) بر محمود شکري الآلوسي، با نقد شرف الدين بر وي- (الفصول المهمة في تأليف الامة 55، چاپ چهارم). نقدالغدير (ج 3) بر شيخ محمد خضري، از استادان دکتر طه حسين، با نقد طه حسين بر وي- (مذکرات طه حسين 66). نقدالغدير (ج 335:3) درباره ي دکتر طه حسين، با نظرات دکتر عبدالهادي مسعود [صفحه 199] مصري درباره ي وي- (مع رجال الفکر في القاهره 177 تا 180). نقدالغدير (ج 3) بر احمد امين مصري، با نقد کاشف الغطا بر وي- (اصل الشيعة و اصولها 8 به بعد). نقدالغدير (ج 3) بر احمد امين، با نقد زکي مبارک بر وي- (مجله ي «الرسالة»قاهره، زير عنوان «جناية احمد امين علي الادب العربي»). نقدالغدير (ج 3) بر احمد امين با نقد شيخ عبدالله سبيتي بر وي- (تحت راية الحق). نقدالغدير (ج 3) بر احمد امين، با نقد دکتر حامد حفني داود مصري بر وي- (مع رجال الفکر في القاهره 107). نقدالغدير (ج 3) بر احمد امين، با نقد استاد حيدرالنجفي، بر وي- (الامام الصادق و المذاهب الاربعه، مجله 375:3). نقدالغدير (ج 3) بر احمد امين، با نقد دکتر مصطفي السباعي بر وي- (السنة 214، الامام الصادق و المذاهب الاربعه، مجلد 376:3). نقدالغدير (ج 3) بر مؤلفان ملل و نحل از اهل سنت، با نقد دکتر عمر فاروق بر همين مؤلفان- (العباسيون الاوائل، ج 224:1). نقدالغدير (ج 3) براميل درمنگام و دونالدسن، با نقد جرج جرداق برلامنس- (الامام علي صوت العدالة الانسانية، ج 1232:5 به بعد). [صفحه 200] نقدالغدير (ج 4) بر ذهبي و ابن خلکان، با نقد امتياز عليخان عرشي بر آنان- (استناد نهج البلاغه 5 به بعد). نقدالغدير (ج 9) بر دکتر طه حسين، با نقد کاشف الغطا بر وي- (اصل الشيعة و اصولها 36). نقدالغدير (ج 11) بر غزالي، با نقدهاي شيخ مجتبي قزويني بر وي- (بيان الفرقان، ج 4).
خوب است، بس کوتاه و مختصر، به چگونگي نقدهاي «الغدير» اشاره کنيم. وقتي که علامه و اومانيستي- چون صاحب «الغدير»- پس از طي دوران تحصيلات عالي و اجتهاد، چهل سال از همه کس و همه چيز مي گسلد و در زواياي کتابخانه ها عمر مي گذراند و به حاصل مواريث علمي اسلام و مسلمين دست مي يابد، و در فن خويش، کمتر مآخذي- خطي يا چاپي، از مکه تا رامپور- از نظر او دور مي ماند، تا جايي که خود به صورتي در اين چهارده قرن زندگي مي کند، و به تحريفها و انحرافهايي که قلمها و ذهنها کرده و يافته اند پي مي برد، و از آنجا که راويي- براي پوشاندن حقيقت و کمک به دستگاه قدرت- به جعل حديث مي پردازد، تا جايي که طبري آن مجعول را نقل مي کند، تا جايي که به هنگام چاپ کتب خطي علماي سلف، برخي از فضايل آل علي و دلايل تشيع يا مثالب ديگران را از کتاب حذف مي کنند، تا آنجا که دکتري در شرح ديوان شاعر شيعي مشهور، کلمه ي «غدير خم» را «غدا برحم» ضبط مي کند،[1] و صدها امثال اين... وقتي کسي بر همه ي اين جريانات واقف مي شود و رسالت علم، او را به بازسازي و تصحيح مأمور مي دارد، و ايمان به محمد و تاريخ دين محمد، او را نمي هلد که چشم از اين همه بپوشد، چنين کسي حق دارد که چونان مدافعي راستين و سنگرباني متعهد و مفسر آفتابي نستوه، اين مسائل را بر ملا کند و ملل اسلام و علماي اقوام را بر اين امور وقوف بخشد.
صفحه 197، 198، 199، 200.