عيد غدير، عيد الله اكبر و عيد آل محمد و ارزشمندترين و والاترين عيد اسلامى است. هيچ روزى در طول سال، فرخنده تر و مبارك تر از اين روز مقدس نزد شيعيان اهل بيت نيست. امام صادق سلام الله عليه مى فرمايد:

«ان يوم غدير خم بين الفطر و الاضحى و الجمعه كالقمر بين الكواكب...»؛ روزعيد غدير خم در ميان سه عيد فطر و قربان و جمعه، مانند درخشندگى ماه در ميان ستارگان است. چه تعبير ظريفى امام دارد كه عيد غدير را تشبيه به ماه كرده است و ديگر اعياد را به ستاره؛ زيرا در اين روز بزرگ بود كه خداوند اعلام كرد: امروز دين را بر شما تكميل كردم و نعمتم را بر شما به اتمام رساندم «اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دينا»؛ نعمت بزرگ اسلام كه از هر نعمتى ارزنده تر و گرانبهاتر است، كامل نمى شود و محقق نمى گردد جز با ولايت على عليه السلام « و ما نودى بشى ء مثل ما نودى بالولايه ».

محب الدين طبرى از علماى بزرگ اهل سنت نقل مى كند كه رسول خدا صلوات الله عليه فرمود: «اذا جمع الله الاولين و الاخرين يوم القيامة و نصب الصراط على جسر جهنم، لم يجزها احد الا من كانت له براء ة بولاية على بن ابى طالب »؛ در روز قيامت كه خداوند تمام مردم را جمع مى كند و صراط بر پل دوزخ زده مى شود، هيچ كس از آن نمى گذرد جز كسى كه با ولايت على ابن ابى طالب، گذرنامه بى زارى و برائت از جهنم را داشته باشد.

ولايت على عليه السلام همان دين حنيف است كه فرمود: « فاقم وجهك للدين حنيفا فطرت الله التى فطر الناس عليها»؛ پس اى پيامبر(همراه با پيروانت) به سوى آيين پاك اسلام روى آور كه فطرت الهى است و مردم بر آن مفطور شده اند.

و ولايت على همان طريقه و روش صحيح زندگى است كه اگر مردم آن روش را برگزينند، خداوند در روز رستاخيز، از آب گواراى حوض كوثر به دست على عليه السلام سيرابشان مى گرداند. « و ان لو استقاموا على الطريقة لاسقيناهم ماء غدقا»؛ و ولايت همان نعمتى است كه حتما از آن سؤال مى شود كه با آن چگونه رفتار كرديد« ثم لتسالن يومئذ عن النعيم ».

آلوسى، مفسر بزرگ اهل سنت در تفسير كبير روح المعانى پس از ذكر آيه شريفه « وقفوهم انهم مسئولون »؛ و آنان را متوقف كنيد و ايست بدهيد كه مسئوليت دارند و بايد پاسخگو باشند، در ذيل تفسير اين آيه، اقوال گوناگونى را نقل مى كند و سپس نتيجه مى گيرد و مى گويد:

« سزاوارترين و صحيح ترين سخن اين است كه در آن روز از عقايد و اعمال انسان سؤال مى شود و از همه مهم تر و عظيم تر، قطعا ولايت على كرم الله وجهه است ».

و در اين روز بزرگ كه يادآور نصب و تعيين اميرالمؤمنين به دست مبارك رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم و به امر پروردگارش است، بايد اين فطرت الهى را در دل ها زنده كرد و پرده هاى ظلمت و جهالت و تارهاى نادانى و غفلت را از ديدگان غافلان برداشت تا بر طريقه حق پايدار گردند و به صراط مستقيم الهى روى آورند و دينشان كامل شود.

از امام صادق عليه السلام مى پرسد: مولاى من! آيا به من دستور مى دهى كه اين روز را روزه بداريم؟

حضرت پاسخ مى دهد: « اى والله اى والله انه اليوم الذى نجى فيه ابراهيم من النار فصام لله شكرا لله عزوجل ذلك اليوم، و انه اليوم الذى اقام رسول الله اميرالمؤمنين علما و ابان فضله و وصيته، فصام ذلك اليوم، و ذلك يوم صيام و قيام و اطعام الطعام و صلة الاخوان و فيه مرضاة الرحمن و مرغمة الشيطان »؛ آرى، به خدا قسم آرى، به خدا قسم! اين همان روزى است كه خداوند، حضرت ابراهيم را از آتش رها ساخت، پس او به شكرانه اين لطف الهى، اين روز را روزه گرفت. و همانا اين روز، روزى است كه رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله و سلم اميرالمؤمنين عليه السلام را بر مردم نصب كرد و بزرگوارى و فضلش را نمايان ساخت و او را وصى و جانشين خود قرار داد، پس او هم در اين روز، روزه گرفت و اين روز، روز روزه گرفتن و دعا كردن و مسلمانان را اطعام نمودن و به ديدار برادران دينى رفتن است و در اين روز، رضايت خداى رحمان به دست مى آيد و بينى شيطان به خاك ماليده مى شود (مايوس مى گردد).

امام صادق عليه السلام اعمال اين روز مهم را در چهار مورد خلاصه مى كند:


1- صيام :
در برخى روايات وارد شده كه روزه اين روز برابر است با صد بار حج و صد بار عمره. و در روايت ديگرى، كفاره شصت سال گناه است. پس حتما برادران و خواهران به اين فضيلت بسيار مهم توجه كنند و حتما آن را روزه بدارند.


2- قيام:
اصطلاحا قيام بر عبادت و زنده نگه داشتن اين يوم الله با مناجات و دعا و استغفار، اطلاق مى شود ولى ممكن است قيام كنايه از استقامت و پايدارى در راه حق و قيام در برابر دشمنان اسلام و مسلمين و مبارزه با طاغوت ها و ستم پيشگان باشد.

بهر حال خود قيام عليه باطل و جهاد در راه خدا، نيز يك عبادت بزرگ است بلكه از اهم فرائض و واجبات است.


3- اطعام الطعام:
مهمانى كردن و اطعام نمودن برادران با ايمان از ويژگى هاى تمام اعياد به ويژه اين عيد بزرگ است كه بر آن تاكيد شده است. و قطعا خرسند نمودن مؤمنين، از برترين عباداتى است كه رضايت پروردگار را به دنبال دارد.


4- صلة الاخوان:
احسان و نيكى به برادران مؤمن و ديد و بازديد و زيارت آنان پيوسته از اعمال بسيار پسنديده و نيكو است ولى در اين روز، تاكيد بر آن شده است. در روايت دارد كه هر وقت با برادر مومنى ديدار كرديد، براى تهنيت به او بگوييد:

«الحمد لله الذى جعلنا من المتمسكين بولاية اميرالمؤمنين و الائمه عليهم السلام »؛ سپاس و حمد خداى را كه ما را جزء تمسك جويان به ولايت اميرمومنان و ديگر امامان که درود خداى رحمان بر آنان باد، قرار داد.

فرا رسيدن اين عيد بزرگ اسلامى را به مقام شامخ ولى الله الاعظم ارواحنا لتراب مقدمه الفداء و عموم مسلمانان و شيعيان و پيروان امامان، تبريك و تهنيت عرض نموده، از خداى بزرگ خواهانيم ما را جزء شيعيان و ولايت پذيران واقعى قرار دهد.